9. Sınıf Türk Edebiyatı Ekoyay Yayınları 2014-2015 Ders Kitabı Cevapları Sayfa 10
Hazırlık
* Rönesans hareketi hakkında bilgi toplayınız.
RÖNESANS
★ 15. ve 16. yüzyıllarda ilk olarak İtalya’da başlayıp daha sonra Avrupa devletlerine yayılan sanat, edebiyat, güzel sanatlar ve bilim alanındaki gelişmelerin tümüne birden Rönesans adı verilmektedir.
★Sözlük anlamı “Yeniden Doğuş” anlamına gelen bu gelişme Yunan ve Roma uygarlıklarının araştırılmasıyla ortaya çıktı. Bu araştırma Avrupa’da Hümanizm hareketini başlatmıştır. Hümanizm İtalya’da edebiyatta ortaya çıkmasına karşın, mimari ve güzel sanatlarda da kendisini göstermiştir.
Hümanizm hareketinin öncüleri:
❖ Dante
❖ Petrarca (Petrark)
❖ Boccacio (Bokaçyo)
gibi sanatçılardır. Hümanizm insanın kendi kişiliğini tanımasını, kendi kanunlarını yapmasını, kendi haklarına sahip çıkmasını hedefliyordu.
Rönesansın İtalya’da Başlamasının Nedenleri
★ İtalya’nın önemli bir ticaret ve kültür merkezi olması,
★ İtalya’nın coğrafi konumu nedeniyle Yunan, Hellen, Mısır ve İslam uygarlığı ile yakın ilişki içinde olması,
★ Roma’nın, Hıristiyanların dini merkezi olması,
★ İtalya’nın ticaret merkezi olması yönü ile ekonomik durumunun iyi olması,
★ İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya giden bilginlerin Latince eserleri çeviri yapma yönünde çalışmaları
Rönesansın Nedenleri
★ Haçlı Seferleri neticesinde doğu uygarlığındaki bilimsel ve teknolojik gelişmelerin Avrupa’ya ulaşması
★ İstanbul’un fethinden sonra buradaki bilim adamlarının ve alimlerin İtalya’ya gitmesi
★Antikite eserlerinin araştırılıp incelenerek hümanizm hareketinin başlaması ve İslam medeniyetine ait eserlerin incelenmesiyle akılcı düşüncenin doğması
★ Coğrafi Keşiflerle zenginleşen burjuva sınıfının “mesen” adı verilen koruyucu aileler oluşturması
★ Avrupa’da yetenekli sanatçılarla bilim ve düşünce insanlarının ortaya çıkması
★ Matbaanın ve kâğıdın yaygınlaşmasıyla düşüncelerin dünyanın her yerine kolayca yayılması
★ Skolastik felsefenin önemini kaybetmesi
Rönesans Hareketinin Sonuçları
★ Avrupa’da deney ve gözleme dayalı pozitif düşünce ön plana çıktı.
★ Skolastik düşünce yıkıldı.
★ Bilim ve teknolojide yeni gelişmeler oldu.
★ Avrupa’da resim, heykel, edebiyat ve mimari önemli bir düzeyde gelişme gösterdi.
★ Kilise zayıfladı, Reform Hareketleri’ne zemin hazırlandı.
★ Eğitim ve öğretime önem verildi. Endüstrinin gelişmesinde altyapı oluştu.
★ Dini konular açıkça tartışılmaya başladı.
★ Toplumsal gelişme hızlandı.
★ Hümanistler, insan ve tabiatı konu alan ve insanı merkeze koyan eserler vermeye başladılar.
NOT :
Rönesans’ın Avrupa dışında pek fazla etkisi görülmedi.
Osmanlı Devleti Dünya Gücü Dönemi’ni yaşadığı için bilim, teknik ve mimari alanlarda Avrupa’dan ileri düzeydeydi. Bu sebepten Osmanlı Devleti, Avrupa’da yaşanan bu gelişmelerden yararlanma ihtiyacı duymadı; fakat Avrupa Devletleri
Rönesans’ın etkisiyle hızlı bir gelişme sürecine girdiler.
• Sınıfınıza tarih, fizik, felsefe, şiir, roman ve hikâye metinleri getiriniz.
….
** Atatürk’ün güzel sanatlara verdiği önem hakkında bir araştırma yapınız.
— “Bir millet sanattan ve sanatkardan mahrumsa tam bir hayata malik olamaz. Böyle bir millet bir ayağı topal, bir kolu çolak, sakat ve alil bir kimse gibidir. Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur.”
—“Sanat güzelliğin ifadesidir… Bu ifade söz ile olursa şiir, nağme ile olursa musiki, nakş ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık… olur.”
—“Sanatkar, toplumda uzun mücadele ve gayretlerden sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır.”
—“Hayatta müzik lazım değildir. Çünkü hayat müziktir. Müzik ile ilgisi olmayan varlıklar insan değildirler. Eğer söz konusu olan hayat, insan hayatı ise müzik mutlaka vardır. Müziksiz hayat zaten mevcut olamaz. Müzik hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir.”
—“İnsanlarda bir takım ince, yüksek ve asil duygular vardır ki insan onlarla yaşar. İşte o ince, yüksek, derin ve asil duyguları en çok duyabilen ve diğer insanlara duyurabilen şairdir.”
—“Yüksek bir insan toplumu olan Türk Milletinin tarihi bir özelliği de güzel sanatları sevmek ve onunla yükselmektir. Bunun içindir ki, milletimizin yüksek karakterini, yorulmaz çalışkanlığını, doğuştan gelen zekasını, ilme bağlılığını, güzel sanatlar sevgisini ve milli birlik duygusunu devamlı olarak ve her türlü vasıta ve önlemlerle bağlayarak geliştirmek milli idelimizdir.”
—“Güzel sanatların her dalı için, T.B.M.M.’nin göstereceği ilgi ve emek, milletin insani ve medeni hayatı ve çalışkanlık veriminin artması için çok etkilidir.”
—“Hepiniz millet vekili olabilirsiniz, Bakan olabilirsiniz; hatta Cumhurbaşkanı olabilirsiniz, fakat sanatkar olamazsınız.”
—“Güzel sanatlarda başarı; bütün inkılapların başarılı olduğunun en kesin delilidir. Bunda başarılı olmayan milletlere ne yazıktır. Onlar bütün başarılarına rağmen medeniyet alanında, yüksek insanlık sıfatıyla tanımaktan daima yoksun kalacaklardır.”
—“İnsanlar olgunlaşmak için bazı şeylere muhtaçtır. Bir millet ki resim yapmaz, millet ki, heykel yapmaz, millet ki, tekniğin gerektirdiği şeyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur.”
—“Güzel sanatların hepsinde, ulus gençliğinin ne türlü ilerletilmesini istediğinizi bilirim. Ancak bunda en çabuk, en önde ***ürülmesi gerekli olan Türk müziğidir. Bu ulusun yani değişikliğine ölçü, müzikte değişikliği alabilmesi, kavraya bilmesidir…”
—“İnsanlarda bir takım ince, yüksek ve asil duygular vardır ki insan onlarla yaşar. İşte o ince, yüksek, derin ve asil duyguları en çok duyabilen ve diğer insanlara duyurabilen şairdir.”
—“Dünyada medeni olmak, ilerlemek ve olgunlaşmak isteyen herhangi bir millet mutlaka heykel yapacak ve heykeltıraş yetiştirecektir.”
—“Aydın ve dindar olan milletimiz, ilerlemenin sebeplerinden biri olan heykeltıraşlığı en üst derecede ilerletecek ve memleketimizin her köşesinde atalarımızın ve bunlardan sonra yetişecek evlatlarımızın hatıralarını güzel heykellerle dünyaya ilan edecektir.”
—“Sanatkar, cemiyette uzun ceht (aşırı çalışma) ve gayretlerden sonra anlında ışığı ilk hisseden insandır.”
—“Bunun içindir ki milletimizin… güzel sanatlara sevgisini… her türlü vasıta ve tedbirlerle besleyerek inkişaf ettirmek milli ülkümüzdür.”
—“Sanatçı, esaslı kültür sahibi olmalı ve tarihi iyi bilmelidir.”
—“Sanatkar el öpmez; sanatkarın eli öpülür!”
—“Hayatlarını büyük bir sanata vakfeden bu çocukları sevelim.”
—“Türk milletinin tarihi bir vasfı da güzel sanatları sevmek ve onda yükselmektir. Bunun içindir ki, milletimizin güzel sanatlara sevgisini mütemadiyen ve her türlü vasıta ve tedbirle besleyerek inkişaf ettirmek milli ülkümüzdür.
2. Etkinlik: Müzik, resim, heykel gibi güzel sanatlarla ilgili resim, fotoğraf vb. malzemeler toplayınız. Bunları okulunuzun veya sınıfınızın panosunda sergileyiniz. Topladığınız fotoğraf ve resimler ile ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
• Neden müzik dinleme ihtiyacı hissediyorsunuz? Sevdiğiniz bir şarkıyı dinlerken içinizde hangi duygular uyanıyor? Defterinize yazınız.
• Müzik, resim, şiir olmasa hayatımızda neler eksilirdi? Tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz…