Anlatım Bozuklukları: Sözcüğün ya da Sözcük Grubunun Yanlış Yerde Kullanılması
Gazetede yazdığına göre kamyon, yoğun sis yüzünden yolun kenarında bekleyen adama çarpmış.
Bu cümleden, adamın, yoğun sis yüzünden yolun kenarında beklediği anlamı çıkmaktadır. Fakat “yoğun sis yüzünden” ifadesi çarpma olayının nedenidir. Bu yüzden de cümledeki yeri değiştirilerek yüklemin öncesine getirilmelidir: “Gazetede yazdığına göre kamyon, yolun kenarında bekleyen adama yoğun sis yüzünden çarpmış.”
Başbakan birkaç gün içinde yapımı tamamlanan fabrikayı hizmete açacak.
Bu cümlede sözcük grubunun yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. Cümleden, sanki bir fabrikanın yapımı birkaç gün içinde tamamlanacakmış gibi bir anlamı çıkmaktadır. Ancak “birkaç gün içinde” ifadesi fabrikanın hizmete açılma zamanını bildirmelidir. Bu yüzden de cümledeki yeri değiştirilerek yüklemin öncesine getirilmelidir: “Başbakan yapımı tamamlanan fabrikayı birkaç gün içinde hizmete açacak.”
Sözcüğün ya da sözcük grubunun yanlış yerde kullanılmasına örnekler aşağıda verilmiştir. Anlatımı bozuk cümlelerin sonuna parantez içinde (Y), doğru cümlenin sonunda (D) konmuştur.
Size kısaca bildiklerimi anlatmak istiyorum. (Y)
Size bildiklerimi kısaca anlatmak istiyorum. (D)
Alınan karar, askerin daha çok ölmesine yol açtı. (Y)
Alınan karar, daha çok askerin ölmesine yol açtı. (D)
Her Ankara’ya gelişimde hüzünlenirim. (Y)
Ankara’ya her gelişimde hüzünlenirim. (D)
Doktor olarak doğduğu kasabaya döndü. (Y)
Doğduğu kasabaya, doktor olarak döndü. (D)
THY’ye ait 55 yolcunun bulunduğu uçak düştü. (Y)
55 yolcunun bulunduğu, THY’ye ait uçak düştü. (D)
